- رایا
- 0 نظر
- 1919 بازدید
به گفته دکتر ماکان آریا پارسا زندگی مدرن به گونه ای است که افراد گاهی خود واقعی شان را در پشت نقابی اجتماعی پنهان می کنند. نقاب اجتماعی یا استتار اجتماعی به چهره سازی هایی گفته می شود که افراد برای نشان دادن بخشی از شخصیت شان به کار می گیرند. این نقاب ها گاهی به آنها کمک می کنند تا در محیط های اجتماعی پذیرش بیشتری داشته باشند یا از قضاوت های دیگران در امان بمانند. اما آیا این نقاب ها همواره مفید هستند؟
نقاب اجتماعی گاهی سبب می شود فرد از خود واقعی اش فاصله بگیرد. از طرفی، نقاب زدن نیز به عنوان مفهومی در روانشناسی مورد بحث قرار گرفته و به دلایل و پیامد های گوناگونی اشاره دارد. نقاب زدن در روانشناسی به معنای پوشاندن احساسات و افکار واقعی است و اغلب برای محافظت از خود در برابر آسیب ها به کار می رود.
در ادامه، به پاسخ این پرسش که چرا نقاب میزنیم؟ مزایا و معایب نقاب اجتماعی چیست؟ و همچنین راه هایی برای کنار گذاشتن آن، پرداخته می شود.
معرفی انواع نقاب های اجتماعی:
نقاب های اجتماعی انواع مختلفی دارند و بسته به محیط و شرایطی که افراد در آن قرار می گیرند، به شکل های متفاوتی بروز می کنند. این نقاب ها به افراد کمک می نمایند تا بهتر در موقعیت های اجتماعی پذیرش شوند یا احساس امنیت روانی بیشتری کنند. در ادامه، به برخی از انواع رایج نقاب های اجتماعی می پردازیم:
1. نقاب حرفه ای
بر باور دکتر ماکان آریا پارسا نقاب های اجتماعی حرفه ای، نقابی است که افراد در محیط های کاری به چهره می زنند. این نقاب به آنها کمک می کند که حرفه ای و قابل اعتماد به نظر برسند و به عنوان فردی منظم، مسئولیت پذیر و دقیق در کار شناخته شوند. افرادی که نقاب حرفهای دارند، ممکن است رفتارهای خود را با استانداردهای حرفه ای محیط کار تنظیم کنند.
2. نقاب دوستانه و اجتماعی
این نوع نقاب های اجتماعی بیشتر در جمع های دوستانه و اجتماعی به کار می رود. نقاب دوستانه به افراد کمک می کند که به عنوان فردی گرم، خوش مشرب و محبوب به نظر برسند. برخی از افراد ممکن است برای پذیرفته شدن در گروه های اجتماعی، رفتارهای خود را تغییر دهند و از نقاب دوستانه استفاده کنند.
3. نقاب عاطفی
نقاب های اجتماعی عاطفی زمانی به کار می رود که فرد تلاش می کند احساسات واقعی خود را پنهان نماید. به عنوان مثال، فردی ممکن است در زمان ناراحتی یا غم، چهره ای آرام و بی تفاوت از خود نشان دهد تا از نگاه های دیگران در امان باشد. نقاب عاطفی معمولاً توسط افرادی استفاده می شود که نمی خواهند آسیب پذیری خود را به دیگران نشان دهند.
4. نقاب قدرت و اقتدار
از نگاه دکتر ماکان آریا پارسا این نوع نقاب های اجتماعی در میان افراد دارای مقام و مسئولیت به چشم می خورد. کسانی که در موقعیت های قدرت و مسئولیت قرار دارند، از این نقاب استفاده می کنند تا دیگران را تحت تاثیر قرار دهند و حس اقتدار خود را حفظ کنند. این افراد ممکن است به گونه ای رفتار نمایند که دیگران آنها را فردی قوی، بی عیب و با اعتماد به نفس بدانند، حتی اگر در درون خود چنین احساسی نداشته باشند.
دلایل نقاب زدن: چرا نقاب می زنیم؟
یکی از مهم ترین دلایل استفاده از نقاب اجتماعی، پذیرش در اجتماع است. انسان ها برای اینکه در محیط های مختلف بهتر ارتباط بگیرند و مقبول تر به نظر برسند، ممکن است بخشی از خود را پنهان کنند. در این حالت، فرد به یک نقاب اجتماعی متوسل می شود تا تصویری متفاوت از خود به نمایش بگذارد.
همچنین، برخی افراد از ترس قضاوت یا از دست دادن وجهه خود، نقاب بر چهره می گذارند. نقاب زدن در روانشناسی به عنوان مکانیزم دفاعی شناخته می شود که از فرد در برابر آسیب ها محافظت می کند. برای مثال، فردی که از بیان احساسات خود خجالت می کشد، ممکن است نقاب بی تفاوت به چهره بزند تا از قضاوت ها در امان بماند. این گونه رفتارها به فرد کمک می کنند تا در شرایط سخت احساس امنیت بیشتری نماید.
نقاب شخصیتی و تفاوت آن با نقاب اجتماعی
از دید دکتر ماکان آریا پارسا نقاب شخصیتی و نقاب اجتماعی دو مفهوم نزدیک اما متفاوت هستند. نقاب شخصیتی به ویژگی ها و رفتارهایی اشاره دارد که ممکن است فرد برای هماهنگی با شرایط به نمایش بگذارد. این نقاب گاهی حتی ناآگاهانه ایجاد می شود و بخشی از شخصیت فرد به حساب می آید.
اما نقاب اجتماعی بیشتر جنبه ای آگاهانه دارد و برای اهداف خاصی مانند دستیابی به جایگاه اجتماعی یا محافظت از وجهه شخصی استفاده می شود. نقاب شخصیتی، برخلاف استتار اجتماعی، به مرور در فرد تثبیت می شود و به بخشی از شخصیت او تبدیل می گردد.
پیامد های نقاب زدن در روانشناسی
هرچند استتار اجتماعی در ابتدا به فرد کمک می کند که خود را در جامعه بهتر نشان دهد، اما استفاده طولانی مدت از آن عواقبی دارد. وقتی فرد همیشه در حال استفاده از نقاب های مختلف است، دچار فشار روانی می شود. تلاش برای حفظ یک تصویر از خود که با هویت واقعی او متفاوت است، به مرور سبب استرس و خستگی روانی می گردد.
همچنین، نقاب زدن موجب می شود فرد از شناخت دقیق نیازها و احساسات واقعی خود دور بماند. او به تدریج به این نتیجه می رسد که نمی داند واقعاً چه می خواهد یا چه احساسی دارد. این فرآیند منجر به گم کردن هویت فردی و احساس بیگانگی از خود می شود. نقاب زدن همچنین می تواند به کاهش صمیمیت در روابط منجر شود. افرادی که در برخوردهای خود از نقاب اجتماعی استفاده می کنند، نمی توانند روابطی عمیق و صمیمی ایجاد کنند. زیرا همیشه در تلاش هستند بخشی از خود را پنهان کنند. این امر باعث می شود که دیگران نیز نتوانند به درستی به آنها اعتماد نموده و این فاصله، روابط بین فردی را آسیب پذیرتر می کند.
پیامدهای اجتماعی استتار اجتماعی
نقاب اجتماعی نه تنها بر فرد بلکه بر جامعه نیز تاثیر می گذارد. وقتی افراد در محیط های مختلف نقاب بر چهره می گذارند، ممکن است به مرور زمان محیطی غیر واقعی و سرد شکل گیرد. در این محیط ها، افراد نمی توانند به راحتی با یکدیگر ارتباط بگیرند و دچار احساس عدم اطمینان می شوند.
به اعتقاد دکتر ماکان آریا پارسا این رفتارها باعث می شود که روابط اجتماعی سطحی و ظاهری گردد. در چنین جوامعی، افراد به جای تمرکز بر ارزشهای واقعی و اصیل، به سمت تصویر سازی و نمایش شخصیت های غیرواقعی کشیده می شوند. این امر سبب کاهش صداقت در اجتماع و افزایش اضطراب و نگرانی خواهد شد.
این مطلب ادامه دارد…
